ziemiańskie klimaty

"W tym okresie odprawiały się niegdyś w Polsce wspaniałe uroczystości; szczególnie „tłusty czwartek" był dniem świetnych biesiad naszej szlachty. Oczywiście te szlacheckie zwyczaje wpłynęły też na ludowe obrzędy, które nabrały wielu cech szlacheckich lub zabaw cechowych. Także ze względu na przyszły urodzaj dokonywa się w tym okresie różnych praktyk, w których ogień i woda, uderzanie czemś lub robienie hałasu, a nawet tańce odgrywają znaczną rolę. Przy ucztach, wówczas odprawianych, spożywa się specjalnie mięso pewnych zwierząt, jak np. koguta. W ogóle zaś piecze się pewne pieczywa obrzędowe, przeróżne „bałabuchy" i „reczuchy" na wschodzie, pączki czy krepie na zachodzie, faworki na Mazowszu i t. p. Cały okres zaś znajduje się pod znakiem różnych przepisów obrzędowych, gdyż jest to czas wykonywania pewnych specjalnych zabiegów czarowniczych.
Popielec kładzie kres szaleństwom zapustnym"
"Lud Polski podręcznik etnografji Polski" z 1926 roku autorstwa dr Adama Fishera

Przepis na chrust (dla 6 osób) z Gospodyni Wiejskiej (dodatek do Dobrego Gospodarza ze stycznia 1922 roku)
"1/2 kg mąki, 2 całe jaja, śmietany ile zabierze, 1/4 łyżki masła i kieliszek rumu razem misi się bardzo starannie na wolne ciasto. Poczem ciasto kraje się na 4 części — jedną część rozwałkowuje tak cienko jak na makaron (trzy części nakrywa talerzem albo rynką, by nie wyschły) kraje nożem albo zębatem kółkiem na pasy, potem na kawałki i każdy kawałek w środku nadkrawuje wzdłuż; w środek przez to nadkrojenie przewija się chruścik i na gorącym smalcu smaży, pokąd ciasto jeszcze wilgotne. Gdy ciasto obeschnie, wtedy w smażeniu nie wyrośnie i jest twarde. Dlatego ciasto dzieli się na części i smaży świeżo wytaczane. Smaży się na gorącym smalcu, gdy się chrust zrumieni, zaraz obsypuje cukrem."

(Fragment wspomnień Juliana Wieniawskiego z przełomu lat 1850-tych i 1860-tych)

"(...) Kto nie widział ś. p. hr. Władysławowej Kwileckiej, temu się poprzednie wyrazy moje przesadnymi może wydadzą, ale kto ją raz tylko ujrzał, a zwłaszcza miał szczęście należenia do częstszych gości w Maleńcu, ten z pewnością przyzna, że wszelki, choćby najbardziej egzaltowany opis samej rzeczywistości nie dorówna.
Wychowana w pańskim dostatnim dworze na Podolu, niedaleko Winnicy, panną jeszcze będąc, podbijała serca wszystkich, co ją bliżej poznać mieli sposobność. Naturalna w obejściu, pełna powagi niesztucznej, ale już w jej charakterze leżącej, daleka od cienia kokieteryi, pani ta była prototypem wielkoświatowej damy, z tą tylko różnicą, iż blichtrem światowym gardziła i oceniała ludzi wedle ich moralnej wartości, a nie wedle świetnych stanowisk światowych.
Młoda jeszcze panienka, poślubiona była hr. Augustowi Bielińskiemu, który jednak po półrocznem zaledwie szczęśliwem pożyciu osierocił ją. Poznawszy później Władysława hr. Kwileckiego,
zapamiętale w niej zakochanego, oddała mu swoją rękę wnosząc w ciche ściany malenieckiego dworu szczęście, życie poważne, oddanie się celom dobroczynnym (...)
Los jednak okrutny nie oszczędził jej ciężkich przejść życiowych, spowodowanych nieuleczalną chorobą męża, jaka się nagle w ośm czy dziesięć lat po ślubie rozwinęła. Straciwszy równowagę umysłową, biedny ten, zacny, pełen męskiej siły człowiek skorzystał z chwili, kiedy nie odstępująca go nigdy malżonka poszła do kościoła i, wyrwawszy się lekarzowi i kamerdynerowi swemu, wbiegł w szalonym pędzie na wierzchołek jednej z niedostępnych prawie gór w Szwajcaryi, i tam go tkniętego apopleksyą znaleziono. (...)

Na lewo od folwarków gosławskich, leżały dobra Posada, własność pp. Wierusz-Kowalskich. Był to dwór jaśniejący wszystkiemi cnotami szlacheckiej siedziby, pełen wdzięku i niewyczerpanej polskiej gościnności. Zaprzyjaźniony serdecznie z dwoma synami, ś. p. Henrykiem, i dzisiejszym Radcą Dyr. Głów. Władysławem, nie pominąłem nigdy okazyi, żeby tam pod gościnną ich strzechę nie zawitać. Ojczym młodych Kowalskich, rodzony brat ich ojca był typem dzielnego szlachcica, ale słabego gospodarza; dreptał on prawie cały dzień, napocił się, nasapał, ale co się na folwarkach działo, niewiele wiedział. A folwarki to były piękne, dobrze zabudowane i z dobrej ziemi złożone. To też jak tylko synowie doszli do pełnoletności, matka, której te dobra były własnością, podzieliła je między dwóch synów, zostawiając sobie folwark z rezydencyą, wzamian za co synowie siostrom posagi zabezpieczyli, i po dojściu do pełnoletności, w miarę zamążpójścio wypłacali. (...) Prócz tych dwóch synów, mieli państwo Kowalscy utalentowaną córkę, pannę Karolinę (późniejszą Gościmską), anioła dobroci, i dwie młodziutkie panienki.
(...)"

Poradnik gospodarski na Luty. (z kalendarza staropolskiego na rok 1930)
W gospodarstwie. Nasiona do siewu czyścić. Narzędzia rolnicze pooglądać i ponaprawiać. Na łąkach rozrzucać kretowiny oraz mech zdzierać bronami zaraz, gdy wierzchnia warstwa taje, gdyż wtedy brony najskuteczniej działają. Bydło wypuszczać na świeże powietrze na chwilę. Stanowić klacze, a konie zacząć dobrze żywić, aby siły miały do robót wiosennych. Drób nasadzać na jajach, gdyż najwcześniejszy najlepiej się hoduje i jeszcze w tym samym roku zaczyna nieść jaja.
W sadzie. Zakładanie inspektów. Gdy się ziemia ogrzeje, siejemy kapustę wczesną, kalafjory, kalarepę, sałatę, rzodkiewkę, i t. p. Przeciętnie używa się na mórg około 200 gr. nasienia kapusty sianej w inspekcie, licząc na okno 12 - 15 gr. Trzeba bowiem na obsadzenie 1-go morga 300 kóp rozsady czyli niepikowanej kapusty z 12 okien. W celu zapobieżenia rozwojowi choroby zwanej czarną nóżką, należy siać rzadko, inspekta wietrzyć i utrzymywać umiarkowanie wilgotno.
W pasiece. W ciepłe dnie wietrzyć stebnik, pnie niespokojne poić wodą. Na toczku, w dnie ciepłe, obserwować oblot pszczół, głodniaki (o ile są) podkarmiać przez nalewanie gęstej syty do plastrów. Zamawiać nasiona roślin miododajnych.